جنگ انرژی روی 9 خط تیرۀ مبهم

با این حال، تفسیر آنچه حزب کمونیست چین مدعی است، از طریق ارتباط بین کلمات، سیاست‌ها، اقدامات، قوانین و نقشه‌های جغرافیایی است که به تحلیلگران، دانشگاهیان، وکلای بین‌المللی و یک دادگاه داوری واگذار شده که آن را علت ­یابی کنند.

این « 9 خط تیره» تقریبا 90 درصد از سه میلیون کیلومتر مربع دریای جنوبی چین را در بر می­ گیرند. باتوجه به محدوده منطقه در جنوب چین در این منطقه، چین ادعای سلطه و حاکمیت دریایی بر آن دارد.

برخی از تحلیلگران چینی « 9 خط تیره» را به عنوان یک مرز دریایی می ­بینند که بر روی نقشه در استفاده از خط تیره به جای خط پیوسته منعکس می ­شود.

پژوهشگران حقوقی میانه­ رو چینی استدلال کرده ­اند که « 9 خط تیره» منعکس کننده حاکمیت چین است و بخشی از آن به کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد قانون دریا (UNCLOS) ، حق حاکمیت برای ماهیگیری و دیگر منابع مربوط می­ شود.

با این حال، نگرانی­هایی در رابطه با « 9 خط تیره» وجود دارد که می ­تواند نشان‌دهنده این امر باشد که پکن دریاها را به عنوان بخشی از قلمرو سرزمینی و حاکمیت داخلی خود تصور می­ کند.

این موضوع فقط در نقشه ­ها منعکس نمی­ شود، بلکه در چگونگی استفاده پکن از استراتژی ­های نامگذاری، اداری و قانونی برای اعمال کنترل بر مناطق دریایی و ویژگی­ های سرزمینی، از جمله آن­هایی که مشمول تخصیص حاکمیتی نیستند، منعکس شده است.

در مقابل، نقشه « 9 خط تیره» به شکلی از «سرزمین ­سازی دریایی» کمک می­ کند که در آن حاکمیت بر منطقه دریایی نشان داده و تقویت می­ شود. در حالی که این خطوط ممکن است منعکس‌کننده یک مرز دریایی به جای یک مرز ارضی باشند، نمایش آنها در نقشه­ های جغرافیایی عمومی نشان می­ دهد که خشکی و دریا دارای قوانین مشابهی هستند و به­ گونه ­ای که منعکس کننده قوانین بین ­المللی معاصر نیست، به هویت ملی مرتبط است.

دسترسی مشترک به انرژی فراساحلی در مسیر « 9 خط تیره» چین

ماه گذشته، دولت اندونزی اکتشاف گاز طبیعی در بلوک گاز تونا، بخشی از بزرگ­ ترین ذخایر گاز طبیعی دست نخورده در جهان را تصویب کرد.

توسعه این بلوک نمی‌توانست در زمان بهتری اتفاق بیفتد، چرا که عرضه جهانی انرژی به دلیل تشدید رقابت قدرت‌های بزرگ و تشدید نظام پولی به طور فزاینده‌ای در معرض تهدید قرار داشت.

با این حال، مشکلات امنیت انرژی با گرم شدن زمستان در اروپا و رکود جهانی در حال ظهور، بهبود یافته است.

پروژه اکتشافی می ­تواند مزایای قابل توجهی برای اندونزی به همراه داشته باشد

دولت این کشور قرار است تا سال 2035 میلادی مجموعاً درآمدی بالغ بر 1.2 میلیارد دلار درآمد ناخالص دریافت کند، این پروژه همچنین صادرات گاز طبیعی به ویتنام را به میزان قابل­ توجهی افزایش خواهد داد و جایگاه اندونزی را به عنوان یک تولید­کننده بزرگ گاز تقویت خواهد کرد. با این حال، این امر برای کشور اندونزی بدون هزینه نخواهد بود. هزینه­ های سرمایه­ گذاری و عملیاتی به ترتیب یک و دو میلیارد دلار برآورد شده است.

محل اجرای این پروژه نیز بسیار بحث ­برانگیز است. بلوک تونا در نزدیکی جزایر ناتونا در اندونزی، در منطقه اقتصادی انحصاری (EEZ) قرار دارد.

با این حال، اندونزی از نظر جغرافیایی به ویتنام نزدیک ­تر از بقیه است. «هاربر انرژی»، شرکتی که برای فعالیت بر روی این پروژه انتخاب شده است، در حال برنامه ­ریزی برای ساخت خط لوله­ ای است که بیشتر گاز را به ویتنام صادر ­کند.

مهم­تر از همه اینکه بلوک تونا مستقیماً در محدوده «9 خط تاریک» چین قرار دارد و به این نگرانی دامن می ­زند که چین ممکن است در استخراج گاز طبیعی اندونزی مداخله کند.

تاکنون، واکنش چین به اکتشاف در بلوک تونا، متواضعانه بوده است. این کشور اعتراض رسمی خود را به وزارت امور خارجه ارائه کرده و با واکنش سردی از جانب کشور اندونزی مواجه شده است، در مقابل چین از نمایش قدرت تهاجمی خود استفاده کرده و کشتی‌های غیرنظامی و گارد ساحلی را به قصد ارعاب به مناطق اکتشافی فرستاده است که در ادامه نیروی دریایی اندونزی با ارسال برخی از کشتی ­های خود به آن پاسخ داده است.

چین این تاکتیک را در قبال سایر مدعیان آسیای جنوب شرقی در دریای چین جنوبی نیز به کار گرفته است. در سپتامبر تا اکتبر سال گذشته، چین ناوگانی از کشتی‌های پشتیبانی و یک کشتی شبه‌نظامی را برای جلوگیری از اکتشاف نفت در منطقه (EEZ) مالزی نیز اعزام کرد.

در ماه ژوئن، گارد ساحلی چین و کشتی‌های شبه‌نظامی دریایی مانع از رسیدن نیروهای فیلیپینی به پادگان خود در توماس شوال فیلیپین شدند.

از دیدگاه چین، این کشور دلایل خوبی برای حفظ ادعاهای جدی خود در دریای جنوبی چین دارد. «پادشاهی میانه» به طور ویژه­ ای در برابر شوک­ های بازارهای جهانی انرژی آسیب پذیر است. این کشور بخش قابل توجهی از انرژی خود را وارد می­ کند و منابع داخلی آن یا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیستند یا هزینه­ های تولید به دلیل تسلط شرکت ­های دولتی خاموش می ­ماند.

در حال حاضر، چین به نفت ارزان روسیه دسترسی دارد، اما این امر تضمین نشده است. در کوتاه مدت، به خریداران عمده نفت روسیه قدرت نفوذ و قدرت چانه­ زنی بیشتری برای فشار بر کاهش قیمت نفت، خواهد داد. با این حال، این امر گذشته از این نشان­ دهنده تسلط شدید غرب بر بازارهای مالی و نفتی جهانی است چراکه شرکت­ های کشتیرانی و بیمه چین تاکنون نشان داده ­اند که تمایلی به حمل و بیمه نفت روسیه ندارند.

علی‌رغم موفقیت چندین دهه افزایش فشار چین بر دیگر کشورهای مدعی در دریای چین جنوبی، به نظر می­رسد تحولات اخیر جریان را علیه چین تغییر داده است. کشورهای مدعی در حال تقویت دفاعیات خود هستند. ویتنام در سال 2022 میلادی احیای جزیره خود را به­شدت گسترش داد و نزدیک به 420 هکتار زمین جدید ایجاد کرد.

تجاوز چین، فیلیپین و ویتنام « دشمن قدیمی چین» را به ایالات متحده آمریکا نزدیک­تر کرده است و اقدامات چین در چند سال گذشته باعث افزایش هزینه­ های دفاعی در سراسر منطقه شده است.

نتیجه­ گیری اخیر از تعیین حدود دریایی بین ویتنام و اندونزی نشان می­ دهد که دو کشور پس از 12 سال مذاکرات طولانی مدت در مورد مرزهای مناطق انحصاری اقتصادی (EEZ) به توافق رسیده ­اند که گامی مهم در جهت حل اختلافات بین مدعیان آسیای جنوب شرقی در دریای چین جنوبی است و احتمالاً مسیری را برای سایر کشورهای عضو آسه­ آن (انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا) ایجاد می­ کند تا در تفاهم­نامه آیین ­نامه­ های رفتاری متحد شوند.

به علاوه، شکل­ گیری فشارهای داخلی در چین و تداوم بحران مسکن و پیری جمعیت به طرز قابل توجهی رشد داخلی را تضعیف کرده و منجر به وابستگی بیشتر چین به بازارهای جهانی شده است. علاوه بر این، خطر رو به رشد رویارویی با ایالات متحده، همراه با اقتصاد جهانی رو به جلو و بحران­ های مالی احتمالی برای چین شرایط سخت و نگران‌کننده­ای را ایجاد کرده است.

با این شرایط؛ نشانه­ هایی از نرم شدن موضع چین در دیپلماسی جهانی وجود دارد. جابه‌جایی اخیر در وزارت امور خارجه چین می ­تواند نشان دهنده آمادگی چین برای مذاکره برای شرایط مطلوب تر با کشورهای مدعی باشد.

اندونزی و سایر کشورهای مدعی باید از این فرصت به نفع خود استفاده کنند.


منبع: www.lowyinstitute.org