بندر سالیانکا، پایگاه راهبردی توسعه تجارت ایران و روسیه
رونـق کریدور شـمال-جنوب وابسـته به توسـعه تجارت با کشـورهای حاشـیه دریـای خزر بهویژه روسـیه اسـت.
این کشـور سـالیانه ۳۰۰ میلیـارد دلار واردات دارد و بـازار بزرگـی محسـوب می‌شـود. بـر این اسـاس اسـت که برای توسـعه هرچـه بیشـتر کریـدور شـمال-جنوب تمرکـز فعـالان اقتصـادی و حمل‌ونقلی کشـور بـر این کشـور معطـوف اسـت. در این میـان گـروه کشـتیرانی جمهوری اسلامی ایران گامی بلنـد در این جهت بـــرداشته و آن هم در اختیــار گرفتن راهبـری بندر سـالیانکای روسـیه در حاشـیه دریای خزر اسـت.گـروه گزارش پیـام دریا، بندر سـالیانکا در کنار بنـادر ماخاچ کاال (قلعـه) و بندر ُعلیـا سـه بنـدر اصلی روسـیه در دریـای خزر هسـتند کـه در کنار دیگـر بنادر کوچـک روسـی دریـای خزر هشـت میلیون تـن کالا در سـال عملیـات تخلیه و بارگیـری دارنـد. در ایـن میـان سـهم بندر سـالیانکا یـک میلیون تن اسـت که بـا اجرای طـرح توسـعه آن از سـوی گروه کشـتیرانی جمهـوری اسلامی ایران و رونـق تجـاری بین دو کشـور ایـران و روسـیه این رقـم بیش از پیـش افزایش خواهد یافت.
مختصات بندر ایرانی-روسی
بنـدر ســـالیانکا بندری سـیصد سـاله اسـت. ایـن بنـدر هم‌اکنون مهم‌ترین بنـــدر اسـتان آسـتاراخان روسـیه و یکـی از سـه بنـدر مهـم ایـن کشـور در حاشـیه دریـای خـزر به شـمار مـی‌رود. گـروه کشـتیرانی جمهـوری اسلامی ایران طی دو سـال اخیـــر فعالیت خـود را در بندر سـالیانکا به عنوان یکی از بنـــادر روسـی حـــاشیه دریــــای خزر تـــوسعه داده است. مسـاحت کل بنـدر ۱۵۰ هـزار متر مربع اسـت کـه با موافقت نخسـت وزیر جمهـوری فدراتیو روسـیه بـه زودی سـه هکتـار معـادل 30 هزار مترمربـع بـه آن افـزوده شـده و به رقـــم 18 هکتـار یـا ۱۸۰ هـزار متر مربـع ارتقـاء خواهد یافـت؛ ضمـن اینکـه ایـن بنـدر دارای پنـج اسـکله اسـت کـه در خـط اسـکله‌ای بـه طول ۷۴۰ متـر قـرار دارنـد و ۶ خـط آهـن به طول ۴۳۲۵ متـر نیـز در محوطه بندر موجود اسـت. ایـن خطـوط آهن امـکان قابـل توجهـی برای تسـریع در عملیـات بندری اسـت. ریل موجود در ایـن بنـدر، بـه صـورت کامـل تعمیر شـده و هم‌زمـــان توسـعه آن نیـز در دسـت اقـدام اسـت کـه متعاقـب آن طـول خـط آهـن بـه ۴۶۰۰ متـر افزایـش می‌یابـد. ظرفیـت انبارهـای سرپوشـیده بندر سـالیانکا ۱۱ هـزار و ۶۰۰ تـن ارزیابی شـده اسـت کـه از ایـن مقـدار مسـاحت انبـــار کالاهـای وارداتـی هفـت هـزار متـــر مربع اسـت که در پایـان طـــرح توسـعه بنـدر از ســـوی گـروه کشـتیرانی جمهـوری اسلامی ایـــران که در حـال اجراسـت، به ۱۷ هـزار متر مربـع خواهد رسـید. ایـن افزایـش ظرفیت در انبـار کالاهای وارداتـی بنـدر سـالیانکا در راستــای کمک به توسـعه صـادرات ایران به روسـیه خواهـد بود. تجهیزات بندری گروه کشـتیرانی، توسعه بندر در بخـش تجهیـزات را هم‌زمـــان بـا توسـعه محوطه در دسـتور کار دارد. بنـــدر سـالیانکا، مجهـز بـه ترمینـال غلاتـی بـه ظرفیـت ۴۰ هـزار تـن اسـت کـه طبـق برنامه‌ریـزی جدید بـه زودی ظرفیـت آن بـه ۵۵ هزار تـن افزایش خواهـد یافـت؛ ضمـــن اینکـه دسـتگاه‌های الویتـور ایـن ترمینال کاملاً بازسـازی شـده‌اند.جرثقیل‌هـای پرتـــابل نیـز تعمیـــر اساسـی شـده‌اند و جرثقیـل ۳۲ تنـی جدیـد نیـز برای جابه‌جـــایی کانتینــر در حـال نصــب است؛ ضمـن اینکه جرثقیل‌هـای دروازه‌ای و جرثقیل ماشـینی، از دیگر دارایی‌هـــای بندر، تعمیر و بازسازی شده‌اند. از دیگـــر امکانـات قابـل توجه بندر سـالیانکا وجود چمبر یا خشک‌کن چوب است. ایـن دستگاه‌هـــا قـــابلیت خشک کـــردن و آفت‌زدایـی ۱۴۲۵ متـــر مکعب چـوب در روز را دارنـد که بــرای واردات و صادرات چـــوب بـه/ از روسـیه بسـیار اهمیـت دارد؛ همچنیـن بندر مجهز به دو دسـتگاه لوکوموتیو اسـت که آنهـا نیز پـس از انجام تعمیرات در وضعیـــت عملیاتی قـرار دارند. انبـار کالاهـای فاسـد شـدنی و کریـدور سـرد از دیگـر امکانـات قابـل توجـه بنـدر سـالیانکا هسـتند. ایـن امکانـات صادرکننـدگان ایرانـی مواد غذایی را در بازار ُپرکشـش روسـیه بسـیار یـــاری خواهنـد رسـاند؛ چراکـه از موادغذایی پروتئینـی و آبزیان گرفته تا میوه و سـبزیجات تولیـد داخل در شـرایط بسـیار بهتری نسـبت به قبل وارد روسیه خواهند شد.
حجم سرمایه‌گذاری در بندر سالیانکا
بنـدر سـالیانکا ۲۰ درصـد از حجـم عملیـات بنـدری در بنـادر اسـتان آسـتاراخان روسـیه را بـه خـود اختصـــاص داده اسـت. بارهـای عمـده‌ای کـه در ایـن بنـدر تخلیـه و بارگیری می‌شـوند، شـامل غلات، بارهـای کانتینـری، فلـزات، چـوب، روغـن خوراکـی و مـواد غذایی است. میـزان سـرمایه‌گذاری صـورت گرفتـه در بندر سـالیانکا از سـوی گـروه کشـتیرانی جمهوری اسلامی ایران حدود ۱۰ میلیـــون دلار اسـت که بخشـی از این رقم صرف خرید شنـــاوری بـا قابلیـت حمـل ۲۷۰ دسـتگاه کانتینر شـده اسـت که قسـمت اعظم هزینه خریـــد آن، از طریق اعتبارات بـــانکی روسـیه تأمین خواهد شـد. برخی از تجهیزات نو مورد نیــاز در بندر نیـز بـا سـرمایه‌گذاری صـورت گرفتـه، تهیـه شـده‌اند. اسـکله‌ها و جاده‌هـای داخلـی بنـدر کاملاً بازسـازی شـده‌اند و بـا نصـب صفحـات بتنـی ۱۰ هـزار متـر مربع از محوطـه گمرکی، بهســـازی شـده و محوطـــه منــاسبی برای عملیات کانتینری فراهم شده است. بازدیدکننـدگان از بنـدر سـالیانکا وضعیـت کنونـی این بنـدر را برای توسـعه همکاری‌های تجاری دو کشـور بسـیار خوب ارزیابی کرده‌اند.
میـزان عملیـات تخلیـه و بارگیـری ایـن بندر تـا پیـش از سـرمایه‌گذاری صـورت گرفته ۵۰ هـزار تـن در ماه بوده اسـت که انتظـار می‌رود بـا سـرمایه‌گذاری صـورت گرفتـه ایـن رقـم تا ۷۰ درصـد افزایـش یافتـه و بـه رقـم ۸۵ هزار تن عملیات تخلیه و بارگیری در مـــاه برسـد. طـی ۹ ماهه ســال جاری میلادی ۴۷۰ هزار تـن عملیات بندری در بندر انجام شـده اسـت که نسـبت به مدت مشـابه ســـال قبـــل ۳۰ درصـد افزایـش نشـان می‌دهـد؛ ضمـن اینکه عمـده ایـن کالاهـا مبـادلات تجـاری ایـران و روسـیه بوده‌اند. کالای وارداتـی از ایـران بـه بندر سـالیانکا طی مـدت یـاد شـده ۳۵ هـزار تـن بـوده کـه ایـن رقـم نسـبت بـه سـال قبـل ۴۵ درصـد رشـد داشـته اسـت همچنیـن حمـل کانتینـری بـار نیـز در ۹ ماهه سـال جاری میلادی نسـبت به مـدت مشـابه سـال قبـل ۱۵۰ درصـد افزایش یافته اسـت. نکتـه قابـل توجه این اسـت کـه رکوردهای به دسـت آمده هم‌زمـــان بـا انجام طرح توسـعه بنـدر بوده اسـت و طی مدت انجام بازسـازی و توسـعه بنـدر، عملیات تخلیـه و بارگیری بدون وقفـه در حـال انجام بـوده و ابداً متوقف نشـده است.گـروه کشتیـــرانی جمهـوری اسلامی ایـران بـه عنـوان راهبـــر بنـدر سـالیانکا، ایـن بندر را پایـگاه راهبـردی ایـران در جهـت تـــوسعه روابـط تجـاری با روسـیه ارزیابـی می‌کند و در ایـن راسـتا دفتـر نمایندگی خود را در روسـیه در قالب یک شـرکت توسـعه داده و نمایندگی تمـام شـرکت‌های تابعـه خـود را در ایـن دفتر متمرکز سـاخته اسـت. یکـی از مهم‌تریـن مأموریت‌هـای این شـرکت توسـعه فعـــالیت‌های گروه کشـتیرانی و بندر سالیانکا در کریــدور شمال-جنوب عنوان شده است. شرکت یــاد شـده در کانون‌های تجاری روسـیه مانند مسـکو و سـن‌پطرزبورگ دفاتری را تأسـیس نمـوده اسـت تـا مـراودات تجـاری این کشـــور در متن کریدور شمـــال-جنوب بـه مقاصـدی ماننـد هنـد، چیـن، امـارات، کشـورهای حـوزه CIS و... تسـهیل کند.