رکوردهای تاریخی در انتظار بندر چابهار

 

 

 

این پروژه‌ها چقدر در راستای «سیاست‌های کلی اقتصاد دریامحور» که به تازگی از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد خواهند بود؟

خدمات لجستیکی گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به صورت طبیعی با خدمات دریایی این شرکت پیوند مستقیم دارد. به همین سبب معتقدیم که این برنامه‌های در دست اجرا دقیقاً در راستای سیاست‌های کلی است که مقام معظم رهبری اعلام فرمودند. حلقه مفقوده ما در توسعه دریامحور لجستیک است و ممکن است کمی زمان ببرد تا این کار به نتیجه برسد اما این کار از چابهار به عنوان یک بندر اقیانوسی آغاز شده است. علاوه بر این ما در گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در حال توسعه خدمات بخش کالاهای حمل فله در بندر چابهار نیز هستیم به همین منظور 11 هکتار زمین از سازمان بنادر و دریانوری اجاره کرده‌ایم تا خدمات فله را هم توسعه دهیم. توسعه صادرات سنگ‌آهن از طریق چابهار به چین از اهداف دیگر ماست.

بدون بهره‌مندی از خطوط ریلی صادرات سنگ‌آهن را چگونه صورت خواهید داد؟

ما نمی‌توانیم متوقف شویم! قصد داریم خط خواف - چابهار- چین را برای این امر فعال کنیم. بنابراین تا زمانی‌که خطوط ریلی فراهم شوند معدن عظیم سنگ‌آهن در خواف با استفاده از 30 دستگاه کامیون لبه‌دار در این خط به حمل سنگ‌آهن به بندر چابهار خواهد پرداخت. البته برای ناوگان کامیون‌ها نیازمند سوخت یارانه‌ای هستیم که با همکاری سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در صدد هستیم این مشکل را حل کنیم. اساساً سوخت یکی از معضلاتی است که در منطقه چابهار وجود دارد. کامیون‌ها برای دریافت سوخت ساعات‌ طولانی در صف می‌ایستند که امیدواریم بتوانیم با همکاری دو نهاد یاد شده این مشکل به زودی رفع شود. این را هم یادآوری کنم که در حال حاضر گروه کشتیرانی به تنهایی در بندر چابهار فعالیت می‌کند، امیدواریم سایر دستگاه‌ها از جمله سازمان بنادر و دریانوردی، قرنطینه، گمرک، شرکت پخش و پالایش نفت و... با همکاری‌ای که با ما خواهند داشت زنجیره تأمینی که طرح‌ریزی شده است را زودتر به نتیجه برسانند. چون اگر قرار است که به اقتصاد دریامحور دست پیدا کنیم لازم است تا همه ارکان‌ کشور برای رسیدن به این هدف کمک کنند. گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در منطقه محروم حضور پیدا کرده و در حد توان خود به بحث اشتغال و انجام مسئولیت اجتماعی خود پرداخته است. این گروه تاکنون در بندر چابهار 150 نفر از نیروهای بومی را به استخدام خود درآورده است که با توسعه فعالیت‌ها این تعداد بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

 

 

در آغاز کدام بازارها را هدف خود قرار داده‌اید؟

در فاز اول هدف ما راه‌اندازی خط مستقیم چابهار به هند و در فاز دوم هدف راه‌اندازی خط مستقیم چابهار به چین است. به این ترتیب زنجیره خدمات لجستیک گروه کشتیرانی نیز شکل می‌گیرد، زیرا خدمات را به صورت «مولتی مودال» ارائه می‌دهیم. این خدمات به کالاهایی که از جنوب خلیج فارس وارد منطقه چابهار می‌شوند یا از منطقه چابهار وارد کشور شده و یا به سمت بنادر شمالی گسیل و از آنجا خارج می‌شوند ارائه خواهد شد. از جمله اهداف راهبردی در گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران راه‌اندازی خط هند- چابهار- ترکیه است که مطالعات راه‌اندازی این خط نیز در دست بررسی است. البته برای به بهره‌برداری رساندن این موقعیت وقت چندانی نداریم. در حال حاضر صاحب کالا حاضر است کالای خود را با نرخ بالاتر و زمان ترانزیت بیشتر از هند به دریای سیاه منتقل کند، علت این است که تا پیش از این نتوانسته‌ایم سرویس مطمئن و خوبی را برای تجار فراهم کنیم. گروه کشتیرانی اما مصمم است این خدمات را برای تاجران در این مسیر فراهم کند. این خط منظم بر سه شیوه حمل‌ونقل دریا-جاده-ریل متکی خواهد بود. خوشبختانه در بخش ریلی شرکت حمل‌ونقل ترکیبی گروه کشتیرانی زیرساخت مناسبی فراهم کرده است که رو به گسترش نیز هست و می‌توان از این توانایی نیز بهره بُرد.

آیا طی این مدت در مسیر چابهار کالای قابل توجهی را حمل کرده‌اید؟

حمل یک میلیون تن کود پتاس از بلاروس و همچنین خمیر کاغذ از روسیه به داخل ایران و هند را در دست اقدام داریم. سال گذشته 500 هزار تن از طریق شرکت کشتیرانی دریای خزر کود پتاس بلاروس جابه‌جا شده است. قصد داریم سفارش جدید را از سه طریق جاده، ریل و دریا حمل کنیم. کار شرکت کشتیرانی دریای خزر در زمینه حمل کالاهای ترانزیتی و کریدوری بسیار خوب بوده است، در حال حاضر رسوبی در این خصوص در خزر نداریم.

افق لجستیکی گروه کشتیرانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ارائه خدمات لجستیکی یعنی خلق درآمد جدید. وقتی شرکت بزرگ مرسک از سال 2017 میلادی با تغییر استراتژی به خدمات لجستیک روی آورد و 13 میلیارد دلار از این طریق سودآوری داشت پیام اهمیت لجستیک را به تمام صنعت حمل‌ونقل مخابره کرد. بنابراین این استراتژی که یک کانتینر را از یک طریق حرکت دهیم یا اینکه از سه طریق حرکت دهیم متفاوت است و باعث خلق درآمد جدید است. در روش حمل از مبدأ تا مقصد، صاحب کالا با خیالی آسوده می‌داند کالا در مقصد به او تحویل داده خواهد شد. بر اساس این بستر صاحبان کالا با مجموعه خدمات جدید کشتیرانی آشنا می‌شوند.

چه موانعی را پیش پای توسعه لجستیکی می‌بینید که باید مرتفع شوند؟

یکی از مشکلات در زنجیره لجستیک کالا، قوانین و مقررات گمرکی است. استاندارد بین‌المللی این است که کالای ترانزیتی از سوی گمرک مورد بازرسی قرار نگیرد و به سرعت از کشور عبور کند. کالایی که قرار نیست در کشور مصرف شود بایستی برای به حداقل رسیدن زمان ترانزیت و افزایش درآمد ترانزیتی به سرعت به سمت مقاصد نهایی خود عبور کند. در غیر این صورت صاحبان کالا مسیرهای سریع‌تر و به تبع آن ارزان‌تر را تریجیح خواهند داد. برای اینکه صاحبان کالا ترغیب شوند که از مسیر ترانزیتی کالای خود را حمل کنند لازم است به قدری سیستم و حلقه‌های زنجیره تأمین چابک شود و زمان حمل کوتاه گردد که صاحب کالا به استفاده از آن مسیر ترغیب شود.

هم‌زمان یکی از مشکلات ما در بندر چابهار موضوع سوخت کشتی‌ها و کامیون‌هاست؛ سازمان بنادر و دریانوردی و سایر دستگاه‌های مرتبط این قول را داده‌اند که این موضوع حل شود. خوشبختانه یک جایگاه سوخت در فضای بندر چابهار وجود دارد. اعلام آمادگی کردیم که از 150 دستگاه کامیونی که به آنها اشاره شد تعداد 5 دستگاه را تبدیل به تانکر کنیم تا از زاهدان سوخت کامیون‌ها راحت‌تر تأمین شود.

به نظر می‌رسد مسیر بندر چابهار به آرامی و در آینده جایگزین مسیر بندرعباس خواهد شد، آیا چنین است؟

یکی از دلایلی که مسیر بندر چابهار به صرفه‌تر از بندرعباس است، آبخور مناسب بندر چابهار است چون کشتی‌های بزرگ به راحتی می‌توانند در آن پهلوگیری کنند و نیازی نیست برای پهلوگیری چندین روز معطل بمانند. در عین حال ظرفیت بندرعباس اشباع شده است و صاحب کالا برای تخلیه یا بارگیری باید مدت زمان زیادی منتظر بماند. در همین راستا ما در گروه کشتیرانی تخفیف‌هایی برای صاحبان کالا برای ارسال بار از طریق چابهار در نظر گرفته‌ایم. اساساً برای موفقیت و توسعه کریدور باید با توجه به استراتژی رقبا در منطقه حرکت کنیم و نسبت به آنها عکس‌العمل‌ به موقع نشان دهیم تا در بازار رقابتی جایگاهی داشته باشیم. خوشبختانه تمامی ابزار و امکانات لجستیکی شدن و دستیابی به این هدف در گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. بر این اساس پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال جاری 40هزار TEU کانتینر را در بندر چابهار جا‌به‌جا کنیم که رکوردی تازه و بی‌نظیر است. طی سال 1403 نیز قصد داریم این رقم را به 100 هزار TEU کانتینر ارتقاء دهیم که به تدریج و با سرمایه‌گذاری‌های جدید در این منطقه، این رقم در دسترس خواهد بود.

به عنوان اهداف لجستیکی آیا بندر چابهار می‌تواند به عنوان سکوی ترانشیپی منطقه مطرح باشد؟

یکی از راهبردهای گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تبدیل بندر چابهار به محل ترانشیب است. به این صورت که شناورهای بزرگ بار خود را در این بندر به شناورهای کوچک‌تر به مقصد بنادر داخلی به ویژه بندرعباس منتقل کنند. امیدواریم در فازهای بعدی این مهم به انتقال کالا به بنادر منطقه منجر شود. راه‌اندازی خط مسافری چابهار از دیگر برنامه‌های گروه کشتیرانی است؛ در حال حاضر کشتی مسافربری هرمز 14 در داک تعمیرات است و به‌زودی و با اتمام تعمیرات به آب‌اندازی خواهد شد. سازمان بنادر و دریانوردی موافقت تردد مسافری این شناور را به بندر سلطان قابوس عمان گرفته است. هرمز 14 علاوه بر حمل مسافر می‌تواند 300 دستگاه خودرو و 12 دستگاه کانتینر را نیز با خود حمل کند. اگر بندر چابهار را فعال کنیم می‌توانیم عمده ظرفیت بار اضافی بندر شهید رجایی را به این بندر سوق دهیم. بندر چابهار باید به منشأ صادرات کالا تبدیل شود. نرخ روتین حمل از طریق بندر چابهار نسبت به بندر شهید رجایی 20 درصد پایین‌تر است. ضمن اینکه کرایه حمل زمینی را با بندرعباس همسان خواهیم کرد تا حجم بار از این مسیر برای صاحب کالا مقرون به صرفه باشد.