عصر تازه فعالیت‌های کشتیرانی والفجر؛
مأموریت بزرگ برای ناوگان کهنه کار
شـرکت کشـتیرانی والفجر از جمله شـرکت های تابعه گروه کشـتیرانی جمهوری اسلامی ایران اسـت که بـه تازگـی مأموریـت رونق بخشـیدن بـه حمل ونقـل بندر چابهـار بـه آن محول شـده اسـت.
فعالیت این شـرکت در نـوع خود کم‌نظیـر اسـت و در بخش‌هـای مختلف صنعـت کشـتیرانی و حمل‌ونقـل دریایی از جملـه خدمات فیدری، مسـافری و فراسـاحل به صـورت توأمان فعالیـت می‌کند. طبق آخریـن برآوردهای گـروه کشـتیرانی و سـازمان بنـادر و دریانوردی، شـرکت والفجر در تمامـی این بخش‌ها نیز توفیق نسـبی بـه دسـت آورده و همـواره به عنـوان یکی از شـرکت‌های موفق بخـش دریایی کشـور مطرح بوده اسـت. کاپیتـان محمـود باقـری، مدیر امور بازرگانی کشـتیرانی والفجـر در خصوص آخرین وضعیت این شـرکت و مأموریت‌های تــازه آن از جمله کمک به جذب بار کریدور شمال-جنوب از طریق بندر چابهار گفت‌وگویی با پیام دریا داشته که ادامه میخوانید:
خدمــــات فیـــدری کشتیــرانی والفجـر دوبـــاره فعـال شـده اسـت. آیـا در حـــال اجـرای برنـــامه‌های تازه‌ای هسـتید یـا بـا سـرفصل‌های گذشـته به مأموریت خود ادامه خواهید داد؟
یکی از سرفصل‌های راهبــردی گروه کشتیرانی جمهـــوری اسلامی ایـــران احیــای کـریدور شمــال-جنوب اسـت که بدیــن منظور ارائــه خدمـات فیــدری می‌توانـد یکی از حلقــه‌های اصلــی ایـن زنجیـره محسـوب شـود؛ امـا بـه جهـت اینکـه بـرای مـدت زمانـی، ایـن فعالیت از دسـتور کار شـرکت خارج شـده بود، دوباره از اوایل سـال 1400 دسـتور کار جدید به شرکت والفجـر جهـت فعالیـت در بخش ارائـه خدمات فیـدری بـا به کارگیـری کانتینرهـای غیرملکی (SOC )ابلاغ شـد کـه در حال اجراسـت.
هـدف، تنهـــا توسـعه فعالیت‌هـا در کریـدور اسـت یـا بازارهـای دیگـری نیز مدنظر دارید؟
بـا توجه به رویــدادهای ژئوپولتیک اخیر شـرق حـوزه بالکان و تبعات سیــاسی موضوع، تقویت کریــدور شمـال- جنوب از اهمیـت عملیــاتی بیشـتری برخوردار گــردیده و بـه همین دلیل، تصمیمات مدیریت ارشـد گروه در توسـعه بندر چابهار موجبات هــم‌افزایی را نیـز فراهم نموده اسـت، بـا این‌حال، بـا توجه به حجـم قابل‌تأمل صـادرات و واردات دریایـی، حضـور در بـازار عـراق دیگـر زمینـه بالقـــوه فعالیـت بـوده که در دسـتور کار ایـن شـرکت قـرار گرفته اسـت.
والفجـر هم‌اکنون چـه تعـداد کانتینر فعــال در اختیار دارد؟
176 دسـتگاه کانتینـــر یخچالی 40 فوت، 20 دستگاه کانتینــــر یخچـــالی 20 فـوت و 96 دستگــــاه کانتیـنـــــر (Cube High )در اختیــار این شرکت قــرار دارد اما بــا توجه به سیاست‌گذاری مــورد اشاره در عـــراق و بنـدر چابهار تعـــدادی کانتینر به صـورت زمانبندی و براســاس نیــاز بـازار بـه ایـن بخـش افـزوده خواهد شـد.
بـه احتمـال ورود والفجـر به بـــازار حمل‌ونقـل کانتینری کشـور عراق اشـاره کردیـد. بـرای ایـن بخـش از عملیـات حمـــل بـار چـه برنامـه‌ای دارید؟
بـازار عـراق رو بـه رشـد بـوده و درحال‌حاضـر حجم بسـیار زیادی کانتینر به ایـــن کشور وارد می‌شود. هـــدف مـــا جذب و حمــل مستقیم کالا از مبـادی هنـــد و چیـن بـه عـراق اسـت؛ لـذا بـــرای دستیـــابی به ایـن مهم بـه صورت فازبندی و بـــا هماهنگی معاونت توسـعه ناوگان هلدینگ، در حــال به کارگیری کانتینر ملکــی از مبـادی مذکور هسـتیم.
بـه تازگی گـروه کشـتیرانی جمهوری اسلامی ایـران مأموریـت دیگـری را بـه کشـتیرانی والفجـر محـول کـرده و آن، توسـعه فعالیت‌هـا در بندر چابهار اسـت. در ایـن بـاره توضیـح بفرمایید.
کشـتیرانی والفجـر هـم اکنـون متولـی تمامـی حمل‌ونقـل دریایـی از / بـه چابهـار اسـت. بـه عبـارت دقیق‌تـر از ایـن پـس تمامـی ترددهای شـناورهای گـروه در بنـدر چابهـار، از سـوی کشـتیرانی والفجـر انجـام خواهـد پذیرفـت.
بـه نظـر می‌رسـد مهمترین علـت این تصمیـم راهبـردی، نقـش ملی اسـت که گروه کشـتیرانی جمهوری اسلامی ایران بـر عهـده دارد؛ اما ایـن را هـم می‌دانیم که بندر چابهــار کمبودهای زیرسـاختی دارد.
عـدم تعادل در پیشـرفت زیرسـاخت‌های قابل بهرهبـرداری و درحـال اجـرا، معضـل پسـکرانه چابهـار را بـه چالـش جدی و عامـل عدم رغبت خطـوط کشـتیرانی به حضـور در چابهار تبدیل نمـوده اسـت. در این راسـتا ارگان‌هـای ذی‌ربط دولتی، مبــادرت به ارائه تسـهیلات تشــویقی نموده‌انـد؛ امـا همچنــان چالـش پسکـــرانه و ترانزیـت محمـولات دغدغـه اصلـی محسـوب می‌گـردد؛ لـذا حضـور برنامه‌ریـــزی شـده بـا شناورهـــای کوچک‌تـر، در مراحـل اولیـه بـه صرفـه و صلاح‌تـر بـوده و بـه طـور قطـع بـا تداوم مسـتمر می‌تـــوان همزمـــان با افزایش حجـم ارسـال محمـولاات ورودی و خروجـی به صـورت گام بـه‌گام، حرکت رو به جلـو را متصور و محقـق نمود.
اشـاره بـه ایـن نکتـه کردید که سـه هـزار TEU کانتینر ملکی بایـد خریداری شـود. این حجـم از کانتینــر تنهـا برای بـازار منطقـه‌ای بـوده یـا تأمیـن کریدور شمال-جنوب نیز مطرح است؟
درحال‌حاضـر مهـــمترین راهبــــرد در گـروه کشتیرانی جمهــوری اسلامی ایران، راه‌اندازی و رونـق کریـدور شـمال- جنـوب اسـت. به این منظـور تأمیـن سـه هـزار دسـتگاه کانتینـر در دسـتور کار کشـتیرانی والفجر قرار گرفته است. البتـه با توجـه به بازارسـازی‌هایی کـه از طریق دفاتـر منطقـه‌ای صـورت می‌پذیرد، تعـداد این کانتینرهـا می‌توانـد افزایـش پیـدا کنـد. عمده درخواسـت بازارهایـــی کـه در موضــوع بنـدر چابهـار و کریـدور پیش‌بینـی می‌شـود، مربوط به افغانسـتان و کشورهای CIS است؛ اما به نظر می‌رسـد بیشـترین بارها از نظر حجـم، تعداد و زودبـازده بـودن بارهـای مربوط بـه مقصد غرب افغانسـتان خواهـد بـود. در این راسـتا شـرکت هوپاد دریـــا که خدمات نمایندگـی را در گروه کشتیـــرانی بـر عهـده دارد، در مرز افغانسـتان دفتـری برای تسـهیل، تسـریع و جذب بیشـتر مرسـولات راه‌اندازی نموده است.
همانطـور کـه می‌دانیـد بنـدر گـوادر پاکسـتان در نزدیکـی بنـدر چابهـار بـه سرعت در حــال توسـعه اسـت. آیا این بنـدر رقیبی جدی بـرای بنـدر چابهار به شمار می‌رود؟
هنـد و پاکسـتان اختلافـات تاریخـی در همـه موضوعـات دارنـد؛ به همین دلیـل در فعالیت‌ها و بـه وجـود آوردن زمینه‌های توسـعه‌ای، رقابت مشـهود اسـت. شــاید هند به همین علت برای سـرمایه‌گذاری در بنـدر چابهـار اقـدام نموده تا نیـازی به رقیب سـنتی خود نداشـته باشـد. در بنـدر چابهـار بـه علـل مختلـف مـا نتوانسـتیم پسـکرانه را به نقطه مطلوب برسـانیم. هندی‌ها نیـز بـه هـر دلیـل در سـرمایه‌گذاری‌های خود تأخیراتـی را دارنـد؛ امـا چینی‌هـــا کـه رقیـب اصلـی اقتصـــادی هنــد در منطقـه هسـتند، در جهـت توسـعه صـــادرات از بخش غـــربی کشـور پاکسـتان یعنی بنــدر گوادر این کشـور ســـرمایه‌گذاری کـرده و بـا سـرعت بالاتـری در حـال توسـعه و تکمیـل ایـن بنـدر هسـتند. با این حــال، بـه دلیـل ضعـف پسـکرانه بنـدر چابهـار و فقـدان ریل و جاده مناسـب بسـیاری از کامیـــون‌داران حاضــر به تـــردد در مسیر چابهار نیستند.
کشـتیرانی والفجـر برای جـذب بار به بنـدر چابهار چه برنامـه‌ای دارد؟
ضمـن اعلام برنامـه هفتگـی و تـداوم حضـور در چابهـار، بـرای مشـتریان تخفیفاتـی قائـل شـده و در مذاکـرات بـا شـرکت‌ها آنهـا را برای حمـل از مسـیر چابهـار ترغیـب می‌کنیـم؛ امـا بـه هرحال آمـاده نبودن پسـکرانه باعث کاهش تمایـل از سـوی مشـتری می‌شـود. بـر ایـن اسـاس می‌تـوان انتظـار داشـت که طـی برنامه زمان‌بنـدی و بـا همراهـی تمامـی ارگان‌هـای ذی‌ربـط، چابهـار جایگاه واقعی خـود را با توجه بـه موقعیـت قابل دفـاع خود به لحـاظ موقعیت طبیعـی و جغرافیایـی در کریـدور و منطقـه در آینـده نزدیـک پیـدا کند. شاید زودبازده‌تـــرین راه ایـــن بـــاشد که ما همچنــان نرخ‌هــــای حمــل را بــا تفــاوت چشمگیــری نسـبت بـه بندرعبـاس پایین نگه داریـم تـا شــرکت‌های حمل‌ونقـل بین‌المللـی به سمت بندر چابهار تمایل پیدا کنند. البتـه اگـر زیرسـاخت‌های لجسـتیکی فراهـم باشـد و شرکت‌های حمل‌ونقـــل بیـــن‌المللی کشتیرانـــی مشـاهده کنند که زیرسـاخت‌های لازم در بندر فراهـــم اسـت، به اسـتفاده از این مسیر گرایــش پیــدا می‌کنند. در این خصوص اداره بنـدر چابهـار، هزینـه ترانشـیپ و THC (هزینـه تخلیه و بارگیری کانتینر ) را با تخفیف اعلام نمـوده، برای تعرفه‌هـای گمرکی و هزینه بنـدری شـناورها نیـز تخفیفاتی قائل شـده‌اند. همچنیـن برای فعال‌تــــر شــدن این مسـیر، میـز خدمـات امـور مشـتریان شـرکت هوپـاد دریـا در محـل کشـتیرانی والفجـــر راه‌انـدازی گردیـده اسـت. به‌هرحـال بـــازار و جمعیـت قابل‌توجهـی در شمـــال و شـرق کشـور وجود دارنـد که دسترسـی مسـتقیم بـه دریـا ندارند. ایـن جمعیـت نیازمنـد واردات مایحتـاج روزانه و نهاده‌هـای تولیـدی هسـتند. توسـعه چابهـار می‌توانـد کمـک کنـد کـه هرچـه زودتـر ایـن موقعیـت بالقوه برای مــا بالفعل گـردد، اما باید توجـه داشـت کـه تمامـی حلقه‌هــای زنجیـره کریـدور شـمال-جنوب بایـد حرکتـی همگن و هماهنگ داشـته باشـند؛ زیرا تـوان این زنجیره بـا ضعیف‌تریـن حلقه قیـاس می‌گردد؛ لـذا اگر ارگان‌هـا و وزارتخانه‌هـای مؤثـر در امـر کریدور شـمال-جنوب هماهنـگ بـا یکدیگـر و بـا یک هـدف واحـد فعالیـت کننـد، ایـن امـر موجـب کاهش ریسـک نقصـان در بازدهی کیفی، کمی و زمانـی می‌گـردد.
به بخـش مسـافری والفجـر بپردازیم. ایـن بخش پـس از فروکش کردن نسـبی بحـران کرونـا چه حـال و روزی دارد؟
وضعیـت سفرهــا نسـبت بـه دوران کرونــا بـه مراتـب بهتـر بـوده و بـه طـور تقریبی بـه روال معمـول برگشـته اسـت. درحال‌حاضــر سـعی کرده‌ایــم خطــوط اصلـی و سنتــی خود را در منطقـه حفـظ کنیم. به این معنــا کـه خطوط اصلــی ما بندرعبــاس به شارجه، بندر لنگه به ُدبی و خرمشهـــر به کـویت هستند که در این بخـش، تعداد مسـافرها نسـبت به بـرآوردی که داشـتیم، بیشـتر بـوده اسـت. علت هـم این بود کـه نـرخ بلیـت هواپیما در این مسـیرها بسـیار افزایـش داشـته و بـه همیـن دلیـل مسـافران بـه بخـش دریــــایی مسـافری روی آورده‌انـد. در این بخش علی‌رغم افــزایش سـن شـناورها، تمامی ارکان شـرکت تلاش خـود را به کار برده تـا کیفیـت خدمـات نه تنهـا حفظ گـردد؛ بلکه نسـبت بـه قبـل ارتقـاء نیـز یابـد که اسـتقبال مسـافران می‌توانـد مؤیـد توفیـــق مـا در ایـن رابطه باشـد.
کشـتیرانی والفجر در حوزه فراسـاحل چـه وضعیتی دارد؟
گاهـی بـه اهمیـت تولیـد نفـت و گاز، ادامـه رونـد بهرهبـرداری و توسـعه میادیـن نفتـی و حیاتـی بودن ایـن صنعت، نشـان‌دهنده جایگاه کلان و الـزام و تـداوم حضـور قوی‌تـر در ایـن عرصـه برای گـــروه کشـتیرانی اسـت و تجربه محـدود یک دهـه‌ای امـا موفق این شـرکت در ایـن صنعـت فـارغ از فـراز و نشـیب‌های ناشـی از موضوعـات تحریمـی، برجامی، سیــــاسی و اقتصـادی مؤیـد کـم ریسـک و زود بـازده بودن سـرمایه‌گذاری در ایـن زمینـه فعالیت شـرکت والفجـر اسـت. در هر شـکل کشـتیرانی والفجر در زمینـــه ارائـه خدمـات فراسـاحل، دارای بزرگ‌تریـن و جوان‌تریـن نـاوگان پرچـم ایـران در حـوزه خلیج‌فـارس اسـت که به لحـاظ تنوع ارائـه خدمات نیـز دارای ویژگی‌هـای قابل توجه اسـت. این دسـتاورد کـه همواره تمامـی ناوگان فراســـاحل شـرکت در حالت عملیـــاتی طی قراردادهـــای ارائه ســـرویس بـوده و به ندرت در دیگـر شـرکت‌های رغیـب محقـق گردیـده، نشـان‌دهنده همـــاهنگی و بهرهبـرداری کامل از ظرفیت‌هـای موجـود اسـت. همچنین تمامی شـناورها دارای قابلیـت مبارزه بـا آلودگی نفتی و اطفـاء حریـق هسـتند. همچنیـن نکتـه قابل ذکـر اینکه به‌طـور تقریبی در عمـوم جابه‌جایی سـکوها، شـناورهای والفجــر مشـــارکت و یـا همـــواره مـورد درخــواست هسـتند. علاوه بر فعالیـت عمومـی شـامل تأمیـن آب ســـوخت قطعـات و ملـــزومات بـرای سـکوها و مناطـق نفتـی و یـا مـوارد جابه‌جایـی پرسـنل، موضوع انجام پروژه‌هـــایی همچـــون کابـل‌گــذاری، لوله‌گذاری )ارتجاعی(، تعمیـــرات زیرسـطحی و بـــازرسی‌ها از دیگـر قــابلیت‌های ماهیتـی شناورهاسـت. در هـر صـورت توسـعه فعالیـت در انجـام پروژهـای سـطحی و زیـر سـطحی به صـورت مشـارکتی، تنوع شـرکت‌های بهره‌بردار و نیز توسـعه ناوگان و تنوع شـناوری در دستور کار دائمی شـرکت اسـت. در آخـر جـای دارد اهتمام تمامـی ارکان اصلی و عملیاتـی شـرکت و همـکاران بخـش دریـا و خشـکی کـه سـعی در ارائـه خدمــات بهینـه و پاسـخگویی بـه موقـع بـه نیازهای موجـود را همـواره سـرلوحه فعالیت خـود دارنـد را ضمن سپاسگزاری، یادآور باشم.